به طور خلاصه، VoIP یا Voice Over IP، فناوری انتقال صدا روی بستر شبکه است که امکان برقراری تماس های تلفنی را روی بستر شبکه IP فراهم می آورد.

تا ۳۰ سنه قبل واژه ای به اسم اینترنت هستی نداشت و پیوستگی محاوره ای فقط از طریق شبکه عمومی تلفن (PSTN) امکان پذیر بود. وانگهی ارسال دیتا به گزیده تر در فواصل بعید هزینه ی بسیاری به دنبال داشت؛ اما در طی چند سنه ماضی گواه پدیده هایی جذاب بوده‌ایم؛ گسترش رایانه‌ های شخصی، فناوری‌ های جدید ارتباطی همچون تلفن های سلولی و سرانجام شبکه گسترده اینترنت.

نسل جدید ارتباطات از طریق چت و پست الکترونیکی برپا شد و تجارت در سایه ی وب تولدی مجدد یافت. حال ما گواه انقلابی واقعی در جهان ارتباطات هستیم. کسان با استفاده از رایانه شخصی یا تلفن همراه و اینترنت به امور کاری خویش می پردازند و یا بیشتر اوقات فراغت خود را در این دنیای بی حد سپری می‌کنند. تبادل اطلاعات (تصویر، صدا و مستندات) را به راحتی انجام می‌ دهند و با به کارگیری نرم افزارهای کاربردی از راه اینترنت به گفتمان با یکدیگر می‌پردازند. همگی این مسایل، امروزه در سایه یک فناوری اتمام می شود که اشاعه روز افزونش همگی ارتباطات را تحت الشعاع قرار داده و آن فناوری VoIP است.

ویپ VoIP چیست و چگونه شغل می‌کند؟
صوت یا صدای انسان سیگنالی آنالوگ است. فلذا در خاستگاه از یک مبدل سیگنال آنالوگ به دیجیتال، بهره‌گیری می شود. با پروا به اینکه صوت می‌ بایست جهت انتقال از طریق شبکه IP به بسته‌ هایی از جنس دیتا تبدیل شوند، دیجیتال شدن سیگنال صوت باید اتمام پذیرد. همانطور که در شکل ذیل نگریستن می کنید در طی مراحل تبدیل آنالوگ به دیجیتال، کدک‌ ها نقش مهمی ایفا می‌کنند که برای آگاهی از شیوه کارکرد کدک‌ ها و گونه ها آنها می توانید به لینک ذیل مراجعه کنید. جزییات را در شکل پایین می توانید نگریستن نمایید.

محاسبه پهنای باند لازم برای مکالمات VoIP
کدک در ویپ VoIP

در طرف روبرو بعد از دریافت، عمل عکس انجام خواهد پذیرفت. سیگنال دیجیتال که از طریق شبکه IP انتقال یافته، در مقصد و توسط یک تبدیل کننده از حالت سیگنال دیجیتال به آنالوگ تبدیل می شود.

دیکد کردن در ویپ VoIP

سیگنال دیجیتال بسیار ساده‌تر قابل کنترل است. فشرده سازی، مسیریابی، تبدیل آن به فرمتی پسندیده و تغییر ناپذیر در مساوی نویز از مواردی است که کنترل آن ها در حالت دیجیتال ساده تر اتمام می پذیرد.

روند انتقال داده در VoIP

روند انتقال داده در شبکه ویپ

ارزان بودن استفاده از شبکه ی دیتا جهت انتقال صوت، بهره‌گیری بهینه از پهنای باند، توانایی ارسال با نرخ بیت های مختلف، امکان گزینش کیفیت مکالمه و در نتیجه تعیین میزان هزینه از طرف کاربر و اضافه نمودن سرویس های جدید از مزایای این فناوری می باشند. این تکنولوژی همراه با مزایای بسیاری که ارائه می دهد، با توجه به ماهیت شبکه های IP، ریسک های امنیتی نیز در پی دارد و به کارگیری آن نباید بدون در عقیده دریافت ملاحظات امنیتی سپریدن شود. در پیوستگی به شرح مزایای این فناوری پرکاربرد می پردازیم.

مزایای ویپ (VoIP)
از نقطه نظرهای متفاوتی می طاقت به بررسی مزایای این فناوری پرداخت که بالطبع کاهش خرج های جاری، از جمله جذاب ترین ویژگی های این تکنولوژی است که برخی از دلایل این امر عبارتند از:

۱. بی نیازی از سیم کشی مجزا

این فناوری از بستر شبکه برای ارتباطات تلفنی بهره‌گیری می کند که خرج ی کابل کشی مجزا را از میانی می برد. هم چنین در صورت جابجایی محل کاربر، سایر زحمت سیم کشی به مکان جدید وجود نخواهد داشت.

۲. کنفرانس‌های صوتی و تصویری

سازمان هایی که برای اتمام امور خویش از برقراری کنفرانس ها در بستر VoIP استفاده می‌ نمایند، از خرج های برقراری ارتباطات تلفنی با توجه به مسافت های کاربران (حتی در ابعاد بین المللی) جلوگیری می کنند.

۳. یکپارچه کردن دستگاه تلفن با رایانه شخصی

همان طور که می دانید امروزه استفاده از نرم افزارهای تلفنی (SoftPhone) در سازمان‌ها و حتی سیستم های خانگی به صورت روزافزون در حال اشاعه می باشد. به کارگیری این نرم افزارها جایگزینی برای IP-Phone به احصاییه میرود که تنها احتیاج به Handset دارد. لذا بدین صورت می توانید از هزینه های موجود بکاهید.

۴. تماس کاربران بیرون از سازمان به چهره مجانی به هر نقطه از دنیا

کاربران این سیستم از راه اینترنت توانا به تماس با سازمان مورد عقیده خود می‌باشند. این ویژگی برای کارکنانی که بیرون از پیرامون دفتر هستند، علاوه بر کسر خرج ها موجب تسهیل تماس های تلفنی نیز می شود.

۵. اشاعه آسان

گسترش و افزودن کاربر در این سیستم ها به سادگی سپریدن پذیر است و برخلاف سیستم های اسبق نیاز به سیم کشی مجدد برای هر کاربر وجود ندارد.

۶. مدیریت متمرکز و آسان

مراکز تلفن بر پایه VoIP محیطی را تحت شبکه در برگزیدن کاربر قرار می دهند که از طریق آن می‌تواند تنظیمات را تغییر داده، کاربر اضافه کرده و یا گزارش گیری نماید. در ضمن از سایر برتری های ویپ می نا به موارد زیر اشاره کرد:

ترکیب کارکردهای صدا و دیتا
کاهش خرج های مربوط به پشتیبانی و نگه داری به دلیل یکی کردن شبکه داده و شبکه تلفنی
امکان ترکیب کردن محصولات تولید کنندگان گوناگون (بدلیل استفاده از استاندارها جهانی و عدم گزین کردن به روش‌های پیاده سازی)
پویایی و پیشرفت روز افزون شبکه های ویپ
قابليت برنامه نويسی آسان تر و توسعه و در نتیجه یکپارچگی با سیستم های مختلف
پشتیبانی از كليه امكانات مخابراتی كنونی و حتی ارايه خدمات جديد، با هزينه‌ی بسيار پايين و سهولت اجرايی بالا
امکانات ویپ (VoIP)
برخی امکانات این سیستم جدید به شرح زیر می‌باشد:

۱. امکان ارائه عدد تلفن های درونی به تعداد بالا

با پروا به ظرفیت سیستم تلفنی که تاسیس شده است، می توانید شمار گوناگون درونی ها را داشته باشید.

۲. امکان اخذ پیام صوتی (Voicemail)

با استفاده از این سرویس، در چهره عدم امکان پاسخگویی کاربر، می تاب برای او پیام گذاشت. کاربر در موعد دلخواه قادر به شنیدن این پیام بوده و امکان ارسال پیام به ایمیل وی نیز امکان پذیر خواهد بود.

۳. ضبط مکالمات

این امکان وجود دارد که همگی مکالماتی که در بستر ویپ در سیستم شما صورت می‌گیرد، ضبط شده و در سیستم شما ذخیره گردند.

۴. تلفن های نرم افزاری (SoftPhone)

با نصب تلفن‌های نرم افزاری امکان دسترسی به داخلی‌های کاربران از راه رایانه فراهم می‌باشد. با استفاده از این خاصیت کاربرانی که بیرون از محیط سازمان هستند، امکان وابستگی با سازمان را همچنان خواهند داشت. همچنین این امکان وجود دارد که از لپ تاپ یا موبایل به عنوان وسیله ارتباطی استفاده کرد.

۵. فکس یا Fax to Email

با استفاده از این ویژگی، قابلیت ارسال فکس های رسیده به ایمیل وجود خواهد داشت. بدین صورت خدمت بزرگی به محیط زیست و صرفه جویی در مصرف کاغذ خواهد شد. از طرف دیگر اندوخته شدن اسنادی از این قبیل در ایمیل، دسترس پذیری آن ها را بالا می برد.

۶. VoiceMail to Fax

همانطور که قبلا نیز اشاره شده، این امکان نیز یگانه دیگر از قابلیت هایی است که فناوری VoIP در اختیار می گذارد که البته ملزم به وجود امکانات شبکه ای جهت روانیدن پیام های صوتی به ایمیل می باشد.

۷. Interactive Voice Response

این خاصیت (IVR) با تماس کاربران منوی صوتی را فراهم می کند لغایت برای پیوندیدن به تقسیم مورد نظر شماره همان تقسیم را طبق پیامی که توزیع می شود وارد کند. برای مثال در اثناء تماس با سازمانی که حائز بخش هایی از قبیل فروش، پشتیبانی، مالی و... است، آغاز پیامی برای بیننده توزیع می شود که برای وابستگی با هر بخش عدد ای اعلام می‌شود. سپس کاربر با برگزیدن شماره‌ها به بخش مورد نظرش هدایت می شود.

۸. صف انتظار

با استفاده از این ویژگی، در چهره اشغال بودن خط شما، تماس های مخاطبان شما از دست نرفته بلکه در صف پیمان داده می شوند الی به هنگام آزاد شدن عدد شما، تماس برپا شود.

۹. تنظیم ساعات اداری

این ویژگی هم یکی از موارد کاربردی در پیاده سازی سیستم های تلفنی سازمان ها به شمار میرود که در سیستم های مبتنی بر VoIP به راحتی قابل سپریدن خواهد بود.

۱۰. گزارش گیری

این امکان هستی دارد که تمام تماس های کاربران به صورت گزارش در این سیستم اندوخته شود که در وارسی بر تماس ها و ارائه گزارش هایی که بیانگر روش پاسخگویی و تعداد تماس هاست، سودمند می باشد.

محدودیت‌های ویپ (VoIP)
تکنولوژی VoIP حائز محدوديت های مختص به خویش است كه در پیوسته به بعضی متعلق به ها اشاره می گردد. مهمترين مسئله در وابستگی کيفيت صدا است. در دنيای واقعی شرايط به گونه‌ای‌ است که تضمین کیفیت بالای تماس ها، کاری مشکل و نیازمند صحیح شغل کردن عوامل گوناگون است.

همانطور که قبلا اشاره شد، فناوری ویپ، ‌صوت را به دیتا ديجيتال تبديل و پس از پیمان دادن در بسته های اطلاعاتی آن ها را از طريق شبکه IP، ارسال می نمايد. امثال ساير نوع‌های داده، بسته‌ های اطلاعاتی ممكن است با همان اولويتی كه ارسال شده اند به مقصد نرسند. سيستم دريافت كننده قادر به بازسازی دوباره بسته های اطلاعاتی صرف نظر از اولويت دريافت آن ها می باشد. ماهيت تبديل صوت به صورت بلادرنگ است و اين بدان معنی است كه در صورتی كه بسته های اطلاعاتی با اولويت ارسال در مقصد دريافت نشوند،‌ در زمان بازسازی مجدد داده (تبديل دیتا ديجيتال به صوت) سكوت را گواه خواهيم بود؛ برای غلبه بر این مشکل تمهیداتی از قبیل به کارگیری قیمت سیستم voipپروتکل‌ های RTCP ارائه شده است که مسایلی از این قبیل قبل نخواهد آمد. فشرده سازی و برگرداندن دیتا به حالت اوليه، سربار پردازشی مختص به خویش را خواهد داشت. علاوه بر اين، فشرده سازی افت كيفيت صدا را به تعقیب خواهد داشت.

سيستم‌ های بر پایه VoIP، در چهره قطع جريان برق آسیپ پذیر خواهند بود؛ البته برای این دشوار نیز تمهیداتی اندیشیده شده است که گرد از ساده ترین های آن به کارگیری UPS در مواقع قطع برق است الی امکان برقراری تماس همچنان وجود داشته باشد. اما در سیستم‌ های اسبق و سنتی در چهره قطع جريان برق امكان استفاده از تلفن‌ های قديمی وجود خواهد داشت چراكه شركت‌های مخابراتی، الكتريسيته را بر روی خطوط تلفن ارسال می‌نمايند. بدين ترتيب، حتی در صورت قطع جريان برق، تلفن معمولاً فعال و قابل کاربرد خواهد بود چراكه برق تلفن از يك منبع ديگر تامين می‌گردد.